Jumaat, 8 Januari 2016

Jerita Encharang Bertundi Enngau Rentap ba Ulu Skrang. Part 3.

Jerita Encharang Bertundi Enngau Rentap ba Ulu Skrang.

Sempulang Kenang Kelia by Pematak Kayau Menua.'s photo.
Part 3.
Enyau lemai ari,diak bala sida kitai iban maioh mandi laban angat alu ngintu ngepan diri laban maia malam nya bala indu dara bebajik sigi pansut maianya.Tudah sabuat bala Kemayang Pengayau pen bakanya mega,pengudah sida mandi memagang diak sida kelaki bujang jejampat mandi laban ka meda sida ke indu dara bebajik nurun mandi lemai.Enyau tekining magang bala sida meda pemajik ke dara ti nurun mandi.Encharang enda memunyi meda sida Bikong baka nama merening pemajik sida ke indu daranya.Udah mandi diak sida makai dulu,pengudah makai diak sida muka licha dikatuai Rentap.Nyadi malam nya sida begawai mai.Udah pagi diak sida sama pulai ke menua diri.Maianya sida enda perasan sekali bala Kemayang Pengayau udah sepa dulu pulai maia malamnya pengudah randau nya.
Bisi takah setaun diak tembu meh kuta Libau tu ba Ulu Skrang.Nyadi maia diak sida Libau suah nurun ngayau ke belah kuta Rajah Brooke.Ngujung Rajah Brooke ngumpul bala laskar ia nyerang kuta Libau ba Ulu Skrang.Nyadi maianya bala Kemayang Pengayau betesau bala nyaga Nanga Skrang,maia nya panjok tuga sigi detan bala Kemayang Pengayau.Bisi mendua puloh iku bala Kemayang Pengayau maianya,nyadi kelebih agi ngetan nyedia ba Ulu Skrang,belah rantau sungai skrang,kayu bebesai ditebang kena ngempang pejalai perau bala Rajah Brooke.Nyadi maianya bisi ba skrang dikanggau Rantau Mali enggau Rantau Ipa,ba diak meh bala Rajah maioh amai mati,laban dikayau enggau ngenyit.Baka tu kayau ia maianya.Nyadi maia kira urung matahari panas niki,laban laskar bala Rajah Brooke tu lelak amai ngupas jalai alu mega ngantuk,bisi seratus iku sida kedulu,benung sida dani,dulu aku(Seligie) nyubuk siku bansa Baie ba langkau penindok laban enti aku ditangkap sida ngelepas ke aku laban meda aku agi biak sereta ngaga diri ngemai bubu ku kia,benung mendua iku jaga ka tindok,alu aku tarit bilak bubu digaga ari batang ridan nya ti juring(tajam) aku alu nusuk bilak bubu nya ba rekong saduai.Alu mati tekala saduai ia.Ku rebah memanah saduai ia,alu ditudung aku ngena daun pisang pala saduai ia ngica sida kabukai ngumbai tindok enti kabukai tedani.Peda aku semoa jaga dah mati magang kena bunuh bala Kemayang Pengayau.Dahnya baru kami sabuat jejampat munuh kaduak ti tindok.Tudah aku dulu napat ke munsuh ba langkau,bisi sepuluh iku ti ku bunuh ba langkau nya.Enyau udah mati sida nya alu bepun meh kami mumpung pala munsuh nya tadi.Kami alu pulai kulu Sungai Pedalai ba Skrang din.Nyadi bisi takah sebulan diak bala Rajah Brooke nyerang kuta Libau ba Ulu Skrang,pemaioh laskar sigi maioh maianya.Bala Kemayang Pengayau maianya ngemata aja ari jauh laban beranti ka meda empa sida unggal Libau,sida Bantin,enggau panglima Berandah.Alu nyikap kediri ke pagi nya diak dinga trumpet Rajah Brooke ngasuh bala laskar ia nyiap diri.Bala Kemayang Pengayau maianyaa bisi seribu iku mensia ti batuai ke Mering.Bala Rajah Brooke cukup maioh laban ia ngasut bala Melanau,bala dayak kabukai,dditambah bala Baie tu mega.Cukup maioh sida Rajah Brooke maianya.Enyau bisi ayas mua matahari pansut diak dinga utai besetar tar,panjung ohaaa naka pengingar naka pemesai,dinga teraoh mensia ba baruh din enda temu tunga,asap naka pemalat nya tanda bala kuta dah kena serang,diak bala Kemayang Pengayau alu bepun nurun ari sapiak sapiak bukit alu enda memunyi,ni bala ke damping khemah Raja Brooke ambis dibunuh tang lebuh nyilak ke khemah nya tak besatup Mering enggau manuk sabung Rajah bansa ribai,tak sekali ngerindas peda ia pala ribai temepak kebaruh,tang lebuh sida malik ke belakang bala Rajah dah pansut ari belakang alu napat ke bala Kemayang Pengayau tadi.Alu besatup sida ia tadi,dinga tekeraoh aja utai.Maia nya meh Rajah Brooke tu ngelari kediri eenggau bala ia alu ia ngasuh bala laskar ia napat ke bala Kemayang Pengayau.Ba ditu meh kayau bala Kemayang Pengayau ti balat tang lebuh sida Kemayang tu ngundur ke kuta diak meh sida meda panglima Berandah pergi nyengai ari ditaban ari pergi niki langit tinggi,lesie meh bujang berani puting besi kah pengetan bansa diri.Datai sida Kemayang Pengayau ba diak semoa Kemayang Pengayau enyau berani ninga jako peransang ari Mering..KITAI IDUP BA TANAH TU,TU MEH TANAH ALAI KITAI PARAI,ANANG NGENANGI UWAI MADIK ARAM NGASAI DIBAI PETARA PULAI KE LANGIT MINGKAI,TAN KE TANAH KITAI,TU TANAH UCU ICIT KITAI KE JEMAH ILA.OHHAAAAAAA....ANGKAT KITAI MADI UWAI.KA PALA PUMPONG LANGONG,ANANG ENDA MANTAR ILANG KE PALA IA MEGA SEBEDAU PALA KITAI RUMPONG.KA MIMIT IA TELIH PAMA MEH ULIH MALAS NELIH IA MIMIT.PUUUUU PAAAAA...HHAAAAAA HAAAAA..HAA...OHAAAAAAAAAAA....HAAAAA...HAAAAAA...
Udah nyeraoh bakanya peda bala Kemayang Pengayau ngansak alu engkechit Libau ngilah ke luan ari Kemayang Pengayau,meda kenya engkechit Bikong peda ba belakang Libau.Peda engkecit Mering enggau Encharang peda sama tengan bau enggau Libau.Libau merening mua saduai ia nya tang ia enda ngelala laban ngena topeng baka antu.Meda kenya alu beperening sida tiga tadi alu berlanda nempuh bala munsuh,senapang betar tar dahnya tang nadai sitek kena tubuh sida tiga nempuh kia.Datai dia dipeda Mering mantai dua itek ilang,alu nayuk pala munsuh,engkecit Encharang alu nanjal alu nerubuk sangkoh peda tak ngempat iku bala munsuh parai.Pama jamah tudah Libau,ni ke musuh ulih ditangkap alu ditempalong ia,ni pala ke kena bukut ia sigi pecah sigi rimpak.Ni ulih pantap sigi dipantap nadai kekakang ti kena tubuh sigi dibelah ia ari pala nyentuk ke baruh laban Libau ringat meda bansa Baie ulih tebunuh ke Panglima Berandah.Ke amai ia udah dipansik bala Kemayang Pengayau,panglima Berandah tu mati ketegal malam nya ia jai mimpi tang meda pemaioh munsuh ia enggaai nusi laban ba ati ia pama meh kena ngeyukup ke tubuh ko ia ga.
Meda baka nya,benung orang richah dinga tekeranding utai ba tengah selepak munsuh dinga panjong munsuh reradak madah diri parai kini nya.Peda pambur aja pala bala munsuh tadi laban kasak ke Luat tu ngena Kapak.Pama utai maianya.Tudah seligie meda ari jauh aja laban ia tembu munuh munsuh ba belakang apai ia Encaharang.Majak semajak ari majak agi munsuh dipeda nadai agi,alubsida meda kuta Libau ti benama Kuta Mali ambis ditunu api ari bala munsuh tadi.Bala munsuh udah lari tang Libau enda ngelala sapa mensia bangat ngengering nya nulung ia.Udah mumpung pala tadi,.....
Pagila nampung baru au..
Ditulis MARY Tingom 1915
Laskar Kemayang Pengayau.
"PENATAI ENDA DISADANG,
"PEMULAI SIGI ENDA PUANG,
SIGI ENDA DITEMU ORANG,
LABAN IA PENGETAN ENGGAI DIKELALA ORANG,"
SEMAMPAI BA DALAM PETANG,
BAKA KEMAYANG SEMPULANG GANA BEDILANG,
KEMAYANG PENGAYAU TAU SERANG,
SIGI BELALAI ENDA DITEMU ORANG SEBARANG,
LABAN IA PENGETAN BANSA KITAI MENUA TU MAGANG,
MENYA KELIA AJA DIATO ANANG.

Tiada ulasan: